Hoe schrijf je effectieve voorlichtingsteksten die informeren, bewust(er) maken en/of tot actie aanzetten? Dat doe je met zorg voor je doelgroep en doelstelling. Concreet? Leef je in, schrijf laagdrempelig en richt je op de belevingswereld van je lezer. Want publieksvoorlichting vraagt nog altijd om een wat aparte aanpak.

Toegegeven, het verschil tussen publieksvoorlichting en commerciële campagnes vervaagde in de afgelopen 30 jaar. Vroeger bleef voorlichting strikt beperkt tot het verstrekken van informatie. Maar vandaag de dag durft ze net als reclame ook al eens beïnvloeden en op een gedragsverandering aansturen. Denk maar aan de preventiecampagnes van Kom op tegen Kanker.

Tips voorlichting of tips reclame?

Voorlichting lijkt almaar meer op reclame, maar de doelstelling verschilt nog altijd. Voorlichting wil mensen niet aanzetten tot consumeren maar wel hun leven verbeteren of beschermen. Of dat van hun naasten.

Voorlichting dient het belang van mensen en niet van marketeers, banken of bedrijven. En daar hou je best rekening mee als tekstschrijver of copywriter. Hanteer de zachte hand voor de zachte sector. Tenzij het algemeen maatschappelijk belang (bijv. verkeersveiligheid) primeert, want dan wil je vooral opvallen en nazinderen.

Tips voor het schrijven van effectieve publieksvoorlichting

1. Blijf trouw aan de kernwaarden en stijl van je organisatie. Vermijd een al te pusherige stijl, zelfs wanneer je aan fondsenwerving doet. Die ondermijnt je integriteit en geloofwaardigheid als non-profitorganisatie. Overtuig mensen eerder met harde feiten.
2. Denk goed na over je potentiële doelgroep. Wees subtiel en hou rekening met bepaalde gevoeligheden, want je wilt niemand onnodig kwetsen. In een folder voor brandwondenpatiënten schrijf je beter niet hoe je brandwonden voorkomt. Want spijt heelt zeker geen wonden.
3. Schrijf laagdrempelig. Bij voorlichting gaat het meestal om universele thema’s waar iedereen mee te maken krijgt. Hoog- én laaggeschoold.
4. Vermijd vakjargon. Denk aan de diagnose bij je laatste doktersbezoek. Met geschreven voorlichting gaat het net zo. Vind je echt geen vertrouwd synoniem voor een vakterm, leg het probleem of proces dan uit met een metafoor. Zoek krachtige beelden uit de beleefwereld van je doelgroep.
5. Leef je zoveel mogelijk in en toon begrip. Stel de vragen die je doelgroep ook stelt en verwoord de antwoorden op een tactvolle manier. Empathie leidt tot meer aandacht voor je boodschap.
6. Bestaat je voorlichtingsmateriaal uit een website? Dan ging je doelgroep zelf op zoek naar informatie. Speel daarop in met complete info. En geef je bezoeker de mogelijkheid te reageren.
7. Maak gebruik van opsommingen, lijstjes, en kaders. Ook op papier. Creëer overzicht, zodat ook de vluchtige lezer –bijv. in de wachtkamer van de dokter- iets opsteekt.  En gebruik beelden die iets zeggen.
8. Hou je doelstelling(en) in het achterhoofd. Wil je vooral informeren? Hanteer een eerder neutrale, journalistieke stijl. Wil je overtuigen? Doe het met feiten en wees zo volledig mogelijk. Speel in op de kwetsbaarheid van je doelgroep. Leg de nadruk op (mogelijke) nadelen bij het niet opvolgen van je advies en maak duidelijk welke risico’s je lezer loopt. (bijv. longkanker, hartfalen voor rokers)
9. Gebruik testimonials. Laat mensen verhalen vertellen die aansluiten bij het thema van je campagne en selecteer een treffende quote. Kies voor herkenbare mensen van vlees en bloed en maak ze concreet. Geef ze een naam, leeftijd, en (eventueel) beroep, zodat ze zich herkennen.
10. Opgelet met humor. Veel voorlichtingsthema’s en –tools verdragen geen woordspelingen of -grappen. Bijvoorbeeld folders die waarschuwen voor borstkanker. Maar soms blijft je boodschap juist beter plakken als je de lachers op je hand krijgt. Bijvoorbeeld om een nogal saai onderwerp als duurzaamheid wat luchtiger te maken, zoals in deze video van Rainforest Alliance.

Voorlichting als reclame

Non-profitorganisaties lanceren almaar vaker campagnes die meer op reclame dan op voorlichting lijken. Denk maar aan overheidscampagnes die veilig rijden promoten. (cfr. Go for Zero)

Shocktherapie, emotie als middel: het mag. Maar met voorlichting in de strikte zin van het woord heeft het nog weinig te maken. En dus gelden andere regels. Weg met die fluwelen handschoen dus.